MANGRAM PASALṬHA CHAPTER 8

MANGRAM PASALṬHA 

CHAPTER 8 

KUM 1 HNUAH

SAITHANA POV 

“Bawiha kan mikhualpa thusawi chu i ngaihven chi a nilo maw? Darneihpuii tih hming pu hmeichhia a hmuh thu a sawi chu, a hmelṭhatna avângin a lar hat hat a ni âwm e, lalfanu a nih lehzêlna hian Darpuii kha min rin tir tlat a ni” ka pa in a rawn tihchuan ka chaw eilai chu ka hawi chhuak zawka.

“I chiang a maw ka pa?” ka tihchuan a rawn bu nghata “A sawi dân khân kan khua aṭanga ni nga kal vêlah a nih hmêl, Darpuii a lo nih chuan va hmu ngei la ka duh, hetiang reng chuan kan fapa hi i than a mawi lo ṭan tlat, i nunrawn thu hlirin hmun tin a luah ṭan a nia, ka fapa hetiang i tih chhan hi Darpuii vâng a ni tih kan hai hleinem” a tih leh chuan ka khi suka.

Ni e min cho tu an nunna lâk loh ka neiloa, ka thintirim tu lah ka khawih mai ṭhin bawk. Kan khaw mipui ngei pawh hian min hlau tih ka hailo, keimah avânga erawh chuan khawdang lakah kan him phah tih erawh an hrechiang viau thung.

“Engkhua nge a nih? Ka kal nghâl ngei a ngai a nihchu” ka tihchuan ka pa chuan an khaw hming chu min hrilha, ka lo kal pelh khua a awm pawh ka rin lohna ngei a ni tih ka hriat chuan ka thaw haka. A awm ka rin lohna lamah a lo awm zâwk reng si chu mak ka tilo theilo.

“Darneihpui min kal bosan man chu i hmu khawp ang, ka rawn kal dawn e. Nang nên hian thihna chauh lo chuan min ṭhen hrang hauh lovang, in khua ka beih a ngai a nih pawhin a pawilo” tisupin chaw thlêng chu ka thawhsan zuia.

Duh

DARPUII POV....

“Nu naute hi a tui a hal a niang” ka nu chu ka nau chu pe in hawi khawthawng tur chuan pâwn lam ka pana, tûnah chuan kumkhat lai mai Saithana ka hmu ta lo, ngaih erawh ka ngai a ni, tûnah hian lalfapa pakhat nên innei turin ka pa ten ruahmanna an siam vek bawk.

Ka chanchin engkim ka hrilh chung pawha min iaina a neih loh vâng a ni pakhat. Saithana pawhin nupui a nei tawh an ti a, chuvang chuan keipawhin hmalam ka pan ve mai angai a ni, a chanchin than dân erawh ka duh loh ber mi nunrawng lutuk ti a a thang ṭan mêk chu ka hai biklo, nupui a nei tawh a nihchuan a nun uluk tur a ni a sin.

Ka hmangaihna erawh an reh tawh ngai dâwn lo tih ka hre chiang viau thung. Ka nu pawh ka pa in min hruai hnu lawkah nau paiin tûnah ka nulât dâwn lamah nau mipa ka nei veleh a, ka pa pawh a hlim. Min duatin min ngaihsak em em renga, Saithana ka ngai ṭhin lutuk chu min hnem tumin ka tui zâwng thil an zawng hrâm hrâm ṭhin.

Chutia Lal in aṭanga ka hawi vauh vauh lai chuan kawtchhuah lam aṭangin mi an rawn kal tih ka hmuh avâng chuan en vang vangin ka mit chu ka zîm sana, pali ni in pakhat an zîng a lang fâl nalh cguan ka mit a la in a pian aṭang chuan a lian hle tih ka hre mai, Saithana ruangâm a ang riau te hian ka hria.

Chutah rawn hnai zêlin ka lam an rawn pana, ka meng ta kâwk mai. Ka hresual lo Saithankhuma ngei ani, min rawn hmu ve tih ka hre bawk, ka lam pan chuan an rawn kal zela, in chhûnga luh emaw pawh ka tum chuang lo. Nupui a nei an ti si a, engtin nge a la rawn zin chhuah theih zâwk? Engti tura rawn kal nge a nih ni?

Ka bul an rawn thlen rual chuan a ṭhianpa leh val upa kha tih ka hre nghâl “Darpui kan lo chuang kai thei angem le?” val upa in a rawn tihchuan ka bu nghata.

Chutah keimah chuan hma hruaiin in chhûngah chuan kan inzui lût a, ka nu in a lo hmuh chuan a phûl nghal hlut mai. A be bawrh bawrh a, engti tura rawn kal nge an nih tihte chu zawtin ṭhutna chu a lo kawhhmuh zung zunga, val upa chuan zin khawthawng mai mai an nih thu chuan chhângin an ṭhu zuia.

Saithana erawh a la ṭawng lo hrim hrim, keimah hlir chu min en bawk nên en rei duh lo in hmun dang ka hawisan ta daiha. 

“Lalnu ilo ni renga, i lo va inthup thei ve. Darpuii pawh lalfanu lo ni reng che in” an tihchuan ka nuih sak ringawt, Saithana erawh in hmêl nelawm loh zetin min en reng thung. Engvanga chutianga min en reng nge maw a nih le? Ka awm a ti nuam lo vek.

“Nia sawi rem hek lo le, hetah in nghat nghal rawh u aw. Châm rei in tum em?” ti a ka nu zawhna chu Saithana chuan a rawn chhâng khauha “Lalfanu hmelṭhatna in khual hial thang ta chu kan rawn bawh zui ve rawih a nih hi, châm rei pawh a ngai ve ang chu. A thinlung neih ngei kan tum dawn sia” tiin keimah ngawt chu min en ngar ngar mai.

Ka nu chuan kan inkar engkim a hre bawka, min ngaihtuah tih ka hria “A nimaw? Hei ṭhenawm lalfapa nên inneih tir kan lo tum mek a nih hi maw? Nangpawh pasalṭha nupui i nei tawh an ti si a” ka pa chuan a lo ti ve khauha, val upa leh a ṭhianpa an nuih hak laiin Saithana hmela thinrimna rawn lang chhuak chu ka hmuh hmaih lo.

“Lalpa kan pasalṭha hian nupui ala nei reng reng hleinem maw, engtia chutiang thu âwih awm loh lutuk rawn sawi nge maw in nih le?” an tih chuan ka nu nên chuan kan inmelh nghal zawka. Saithanan nupui a la neilo maw? A nih chuan kha thuthang kha a diklo tihna em ni ang?

Saithana ka en leh chu min lo melh rûn bawk si, keilah pasal hual ka nei tawh lehnghâl. Mahse nupui neilo pawh nise kir ka tum tawhlo, khanu kha ka remtilo chung a pan lui ngat a nih kha. Tûnah engvanga ka hmaa rawn in lan leh ngam nge a nih zâwk ni?

“Lalpa rem in tihchuan i fanu hi ka be duh, ka ṭhian a ni a. Tin, kan kara thil thleng pawh in haiin ka ringlo” a tihchuan phâwk deuh takin ka ena, amah nêna in hmuh fâl ka duh tawh lo, biak pawh ka duh heklo. 

“Ka duhlo” ka lo ti vat chu ka pa zâwk chuan min rawn khapa, “Engvanga be duh nge i nih? I duhlo-a khawdang lalfanu i pan san a ni lo'm ni?” ka pa in a lo tih leh lai chuan Saithana chu a thaw hrawka, a inhum ruh ṭûn bawk. A zia dang ta lutuk leh a dawhtheilo ta em em chu mak ka ti.

“Ka pan san hauhlo, reilote bâk a nilo ang” tiin keichu min rawn ena, a mitmengah chuan engmah ka hrethiam lo. A hmui a ner sawk tih pawh ka hailo, engvanga ka hmaah rawn in lan leh rêng rêng nge maw a nih le? A than lah a zauin a than dân lahin mi tam tak beng thlengin an hlau êm êm a kan khuaah ngei pawh amah mal beiha hneh tur an awm lo tih pawh ka hrechiang viau mai.

“Darpui va be lawk mai ta che, mahse hmun hlaah kal hauh suh ang che u. Thil dik lo tih in tum a nih chuan ka pasalṭha te'n an châng reng dawn cheu a nia” ka pa in a tih tâkah chuan Saithana chuan ka kutah rawn vuanin min kai chhuaka, dan pawh ka tum tawh lo.

Dang leh chiah ila chuan buaina a siam hreh dâwn lo tih ka hrechiang ve em bawk a ni. Lal in hnunglam ah chuan min chhuahpuiah, thingkung lian zet pakhatah chuan min dinpuiin min nam chilh ta rana, “Hetah hian maw ilo awma? Khuaah min lo nghâk rawh ka ti che a ni lo'm ni?” a tihchuan ka ner saka.

“Nanga ṭawng khûm tur leh hmeichhe dang i hnaih lai hmu reng tur chuan min ngai em ni? Teuhlo mai! Nang nena inzawmna neih pawh ka duh tawh lo, haw nal nal la rawn lang tawh suh. Kan hma maiah khian pasal ka nei tawh dâwn tih i hriat kha, nang nên chuan awm dûn tur kan ni lo” ti a kal mai ka tum chu min dang leh tlata.

“Hrep che hian! Min hmangaih emaw ka tia min lo hmangaih miah lo zuk nia, hmeichhe tenawm lutuk. Keichuan nangmah avângin tûn thlengin nupui ka la nei lo va, nang chuan pasal lo neih i tum a maw? Kha tichung khân ka hmangaih che min lo ti chu ani sia le, hmeichhe le lo tak ilo nih hi” a aw aṭang pawhin min ngaih nêp zia hai rual a nilo.

Ka ngawi kara, insawifiahna emaw neih ka tum lo. “Min chhâng ta che, i ka a chih zo ta em ni? Keiai chu lalfapa chuan a lo siam nuam zâwk che nge?” ka insum thei tawhlo a hmaiah chuan ka bensak ta ṭhuaia. Min ngai khawlo lutuk chuan min ti thinrim ṭûn mai.

“I ngaih ang mi kha ka nilo aw Saithankhum i va zak theilo em em ve, eng mi ah nge i in ngaiha, i laka ka in phal ṭhin avâng mai khân buan chaklo tak chu ka ni bik lo tih hre rawh. Nang khân enge ka lakah tih i neih ve? Hmeichhe dang an rawn lan rualin min kalsan thei a ni lo'm ni?” tiin ka au khum ve ta piap piapa.

“Chutiangin ka ngai hauh lo che. Tin, hmeichhe dang lakah vawikhat pawh ka la phatsan lo che tih hre rawh, min puh lêt hauh suh. Ka kalsan ngai hek lo che, i chunga ka chêt dân avângin i lungawi lovin min kalsan zâwk a ni lo'm ni? Tûnah mipa dang maw? Kha ti chung khân engtin nge ka hmangaih che chu i tih theih? Sawi ve hauh suh, a chhan chu maw nang hian min hmangaih ngailo, kha lasi pa ka lo hnawt kiang kha pawi iti viau zâwk ang chu. Ṭhian angin awm hek lo cheu, ka tidik tiraw? Vawikhat mah ka hming pawh kha lam nawn leh tawh suh, hmangaihna i hre thlawt lo. I pasal tur nên chuan hlim takin awm rawh u, ka bula i thusawi kha chu fiamthuah ka lo lâksak mai ang che” a ti leh chu ka in hum ruh ṭalh ṭalha.

Ka hmangaih lo ah a ngai a maw? Amah chu mak ti zetin ka ena, min lo la en ran mai. “Ka hmangaihna che kha a der a nilo” a rawn nui leh hawk mai, a âwih hlawllo tih ka hria.

“A der a nilo maw? Keichuan ka hmangaih che a vangin hei chen nupui neilo in ka zawng che a sin, mahsela engmah ka sawi peih tawh lo ve, hmeichhe rilru nghet lo. Hmai hnih nei chu ilo nih hi, kumkhat aliam ruala pasal dang nei nghâl thei hmeichhia ilo ropui khawp mai” a tih leh phei chuan ka lung chu a na zawk zâwk thei hial mai.

“Vawikhat mah ka hmangaih che min ti tawh ngai suh ang che, hmeichhe rilru nghet lo deuh hi ka ûmzui tawh bik lovang che. Nupui tur te chu ka vân bik lo a nia, taka lalfanu te pawhin min iai hleinem le? Nang ai chuan an rinawm bawk. An ni chuan tûn thlengin min la nghâk in pasal pawh an la nei hleinem” a tih leh phei chuan ka lung chu anatin a na tûk tawh.

“He khua teh hrep pawh hi ka la rawn rûn darh vek duh ngei ang. Min hriatchian kha maw, kan inhmuh tawh loh ka beisei, ka nu khawvêla ṭanga i rawn luh pawh ka ring nek lo ve, hmeichhe rilru nghet lo. Ka lo hmangaih teh hrep che kha ka tihsual a ni” ti a kalsawn a tum chu a bânah ka vuan ta chata.

“Kal suh, khatiang mi ka nilo. Pasal neih ka tum chhan chu i nupui neih ka hriat vâng chauh a ni, khatiangin engtin nge min lo ngaih theih zâwk? Saithan i danglam takzet” ka ti chu a nui ro leh hawka.

“Min thlâk danglamtu an awm pawh ani mahna” tiin engmah pawh sawi tawh lo chuan a kalsawn zui ta nal nala. Vawikhat mah arawn hawi lêt tawh lo.

ZAWMNA

“In khua chu a nuam hle mai, kan fang kual ange” Lal in kan lêt hnuah Saithana chuan tiin lal mual lamah chuan a chuang chhuak zuia, ka en reng bawk. Kan khaw nula khawnbawl fanu chenin duh hmêl taka an en chu ka hailo, ni e a larin ngaisangtu a ngaha, a lo hmêlṭha leh zêl bawk nen kan khaw nula ah pawh hian lo râlkhat ngaihzawngtu an awm nawk rêng a ni.

Anilah chuan nula te'n an en dân chu a hailo tih hriat takin an lam hawiin a la nui var var zuia, vuak thluk tawp mai ka duh. Min runluih nân a ti tih ka hailo, engtin nge hetiang taka a ngeiawm theih zâwk ni? A ṭhiante pahnih erawh ka pa nên an inkâwm mawlh mawlha, Saithana hian eng rilru pu a min rawn zawng leh nge a nih ni.

Thawk leh khatah zawlbuk lam aṭang chuan thinrim rawl a rawn chhuaka, Saithana ka ngaihtuah chhuak zawk mai. Zawlbuk lam a pan ngei tak kha. Hmanhmawh zetin hmeichhia ka nih lam ngaihtuah tawh lovin zawlbuk lam pan chuan ka tlana, ka thil hmuh chuan min ti ding chawt mai.

Saithana leh kan khawbuan chak chu an lo in elh ngian ngian a nihchu. Midang lah chuan ṭhelh tum miahlo vin an lo bawr tuau tuau bawk, ka hnaih nghâl ruak mai. An mitmengah inthah ngei an tum tih ka hailo, ka hlauthâwng lutuk chu tlân thla in duhtâwk tur in ka ti tuar tuar bawk.

Khaw tual tlangvâl ho lah chuan Saithankhuma chu beihrawn an hreh dâwn lo tih ka hria “Saithan duh tâwk rawh” kan buan chak thah mai a tum chu ka lo au nghâl tuar mai. Hlauthâwng zeta ka en lai chuan a mitmeng sen ram chuan min rawn ena, ka pan hnai nghal vat bawk.

“Hrep hian mal beiha min cho chu rawn chhuak rawh u, ka hnunglam aṭang te a min rawn beih ngam chu le” tiin tlangvâl ho chu an enkuala, tumahin an chhâng ngam lo. A hming an hre tawha, tunge a nih an hre tlat a ni.

“A tâwk, lo kal rawh Lal inah chho ang ka pa ten an hre palh a nge. Rawn kal rawh” ka tih tâkah chuan min hnial miah lovin min zui leh lawia, ka kut chu a chelh bet tlat bawk. Midangin mak ti a min enna pawh ka hmuh hmaihlo, kan in kan thlen rualin ka nu leh pa chuan mak ti zet hian min lo ena.

Saithana lah a hmêl hmai vek a pilh ve bawk nên zawhna an nei tih ka hre nghal, thil awmzia chu hrilhin Saithana hmai vêl silnan chuan tui lum ka chhuang zuia, tinge maw heti taka a thinram tâk mai le? Keimah ngei pawhin mak ka ti.

“A va buaithlâk ve aw, kan tlangvâl ho pawh zilh an ngai a nih chu. Pasalṭha nang pawh vâk chhuak tam lo la a ṭha rih ber a nihchu, buaina a punlun thei tlat” ka pa in a tihchuan Saithana chu a rum nghata.

“Ka hlau ve hleinem, ka hmaah an ding a nih chuan tupawh nirawh se ka that ang” tileh hmakin a hmai hruk ka tum chu a lo hawisawn hmak a nihchu. Ka pa hian kan chungchâng a hria a, chuvâng a thinrima be duhlo pawh a ni. Chuti nilo se a lu a ṭan tir tawh ang.

“Min en rawh, kha i hmui te a thi a nia lo hawi mai mai rawh” tiin ka puan chuan ka hruk luih sak a, a hawisawn tawh bik lo. A hmui lah chu a thi duh em em mai lehnghâl “Pasal dang i neih ka phal dâwn hauhlo a nia” a tihchuan ka thaw haka, naktuk hi ka pasal tur te ka man tur kenga an rawn kal ni tih hre phei se chuan a alh hle ngei ang le.

“Duhtawk tawh rawh, nang nên chuan inkawp tur kan nilo, tinge i hriatthiam duh miah loh. Naktûkah hian an rawn thleng tawh anga, keichu midang ta ka ni tawh ang” ka ti chu a rawn hawi chhuak leh rang ngei mai.

“A tâwk, Khûma min rawn zui rawh u. He khuaah hian awm chhan tur kan nei tawh lo, chhuak ang u” tiin thinrim zeta a kal chu ka ena, chutah ding leh zâwkin “Min lo hmangaih lo tawp a nihkha, vawikhat mah hmuh leh che ka duh tawhlo, thih hnu thleng pawhin nang hmeichhe” sawi zawm duhlo hian a kuta ka banbun siam sak phelh ngai lo tûra ka tihchu a pawt chat ve ta hmawk mai.

“Lalfapa chu tluk an lo har a nia nge, ni e nuamsa takin i awm thei anga a nuam ang chu tiraw Darneihpui, khaw khat Lalnu nih chakin min lo tlanbosan reng zâwk a lo nih hi, ka la rawn zawng duh che hi i phu hlawl lo” min ti ta piap piap mai, ka damchhung zawngin chutiang thu chu alak aṭanga dawn ka in beisei ngailo.

Pâwna a chhuak chu ka ûmzui vata “Saithan ding teh, min ngaithla rawh” chutih lai chuan khawnbawl lalfanu hmêlṭha zet khual tual thang hat chu a rawn lang ta mai “Saia min la hria em? Keimah Thankimi ka lo nghâk reng che a sin, min rawn zawn hmuh leh hi ka ring reng a ni” zak map lo hian Saithana chu kuahin a nuih ver vera.

Saithanan chunu hmêl a hmu chiah chu a danglam nghâl vek “Ila dam a maw? I thi tawh emaw ka ti a sin Thante” chunu biangah chuan a chûl sak vêl a nihchu, a hmêlah chuan kei min runluih vâng nilo in chu nu lakah chuan a rilru tak tak a pho lang tih ka hre thei.

“Aw ka sawi kha i nupui ka nih hma chu ka thi mai mai dâwn lo ka tih kha, min hruai haw ve nghal rawh. Ka chhûngte pawh ka hrilh vek tawh, nang nêna inṭhen hran ka duh tawhlo” an thusawi tin chuan min ṭhawngin ka lung an vilh ngut ngut mai.

Ka nu chu ka kiangah a rawn dinga “Thante” tileh supin chunu chu a kuaha, leiah ka ṭhu thla nghâl hnawk mai. Min hmangaih thu a sawi ngai lova, a lan tir ngai heklo, mahse saw nu saw chuan ka neih loh zawng zawng a lak aṭangin a dawng vek a ni.

“Tumahin min ṭhen hrang tawh lovang” a tih leh phei chuan ka mittui chu a luang ngiai ngiaia, ka nu dan hman lohin ka tlân ta phût mai, ka ṭap pah hâwm hâwm bawk. Khawpawna khaw hualtu kham sâng zet chu panin ka tlana, ka mittui ka hru pah bawk.

Ka nu leh ka pa, khaw mipuite chuan min man hman ngei tumin an rawn tlana, ding turin min au tuar tuar bawk. Mahse min man hman teuhlo, khâm hmawr ka thlen rual chuan ka ding data “Nu rawn hnai tawh suh u” tiin ka au tuara “In rawn hnai leh a nihchuan ka zuangthla nghâl ang” tiin ka mittui chu ka hru a.

“Darpui” Saithana hlauthâwng hmêl chu ka hmuh hmaihlo. Enga tinge sawtiang hmêl a put? “Ka thianghlimna min lâksaka, ka thinlung min neihsak leha. Chutah hmeichhe dangin i thinlung an lo luah tih rêng hrelovin ka lo hmangaih che chu a nisia Saithankhum engtin nge ka lo rin theih che, khawvêlah hian intawng leh tawh lovang” tiin ka ṭap hlawp hlawpa.

“Engmah i hrethiam lo a nih kha, a ni kha ka” a sawi chhunzawm tur chu ka lo dang vat a “Sawifiah a ngai tawh lo, engkim a tâwp tawh. Saithan ka lo hmangaih che hi ka tihsual a ni, min hmangaihthu pawh vawikhat mah i sawi hleinem” tiin ka nui ro leh haka.

“He khawvêlah chuan intawng leh tawh lovang aw,nu pa ka tihpalh ” tiin a rawn tlân phei rual chuan kham lam chu hawiin ka zuangthla zuia.

Ka mit chhingin thli in min chhem zawng chuan ka mittui chu a rawn hik sar sara, ka taksa rawn pawm tu an awm rual chuan ka mengchhuak nghal kawka. Saithana hmêl ka hmuh rual chuan ka meng kâwk mai, keimah avângin intihhlum ve a tum a maw “Nangmah maia i kal ka phal hleinem, kan pahnihin kan awm zêl ang” tiin a âwmah chuan min kuah bet tlata.

“Mimawlpa engvanga thih ve chu duh nge i nih? Tinge i rawn zuanthlak?” tiin ka vin tuara, kan thi ngei dawn a nih hi.

Thil ribur ka hriat rual chuan ka ri hriatna chu an reh ta duk mai.

Ka lu na deuh zawk avâng chuan ka mengchhuak riai riaia, ka awmna chu a thim mup mai. Mei êng erawh ka hmu chiang viau thung “Saithan” ka phun chhuak sepa, khamah khân ka zuangthla in ka hre sia engtin nge hetah hian ka awm theih.

Nilo Saithana kha a rawn zuangthla ve bawk, meng kawkin ka ṭhu chhuaka, khawiah nge Saithankhuma kha a awm ang? Ka mittui a tling leh nghal pam, ka awmna chu ka en ṭhin, meiin a chhun phâk loh chin chu a thim veka. Engmah ka hmu theilo, engtin nge hetah hian ka awm a, mei hi tu chhêm nge ni ta ang? 

“Saithan” ka ṭap leh nghal hlawp hlawpa, keimah vângin a thi a nih chuan ka dam zo bik lovang “Darpui” chu aw ka hria chu ka mumang emaw ka ti hial mai, ka dâk chhuak zawka. A lu tuam bar chunga pûk kawngkhâr lama Saithana lo ding reng ka hmuh chuan ka mumang emaw ka ti hial mai.

Rang zetin ka tho chhuaka, ka lu na lam pawh ka ngaihtuah thei tawh lo. Alam pan chuan chak zetin ka tlân a, ka kuah nghâl thlawp mai, “Mi â pa tinge ilo zuanthlak ve? Engvangin nge khatiang thil kha i tih? Mi in hmangaih lo a ni lo'm ni? Engvanga nunna thâp huam a rawn zuangthla ve si nge i nih?” tiin ṭap hlawp hlawp chuan a âwmah ka beng vak vaka.

Ka mittui chu a luang zawih zawih reng mai, nghet zeta min kuah lêtin “Ka hmangaih lo che ka ti tawh reng reng em ni? Tinge ka hmangaihna che hi i haider luih zâwk ni Darpui, ka hmangaihna che hi ka theih tâwk chuan ka tilang ve a sin, engvanga khatiang thil mahni nunna kha lâk tum nge i nih? Ka lâwm hauhlo a nia, min tih hlauhthâwn zia i hria em? Vawikhat ka lo chân tawh che a, min kalsan leh la kei hi ka awm theih i ring reng reng em ni? ” a rawn ti fak faka.