MANGRAM PASALṬHA CHAPTER 2

MANGRAM PASALṬHA 

CHAPTER 2 

“Kha hei hi" ka mi hmuh pa thil min pêk ka hmuh chuan ka nui var vara, hrui a hmawr tawn tawna thir zum nalh tak awm chu min pe a, hei chu keimah pawhin ka movie en ṭhin avanga ka lo in zir fo tawh a ni bawka. Ka hlim ngei mai.

La vatin lâwmthu chu ka hrilh zuia “Ka kal phawt ange, i inven nân ka pe che a nih kha" tiin a bo zuia, ka nu nen kan in neih ve chhun lam pan chuan ka kal zui hnak hnaka “Enge kha kha?" Saithankhuma chu ka hmaah rawn ding runa.

Enge tuna ataka a rawn in lan ni, a hma zawng zawngah ramhnuaiah ka rem ti lo chung a awm lui a nih kha “I hriat ve angai lo, Pasalṭha kawng min lo kian thei angem?" tiin kal pelh ka tuma, ka ûmzui tawh dâwn bik lo, a duh leh kha lasi nu kha ûmzui zêl rawh se. Keichuan engatan mah ka ngai duh tawh bik lo vang.

“Min hrilh rawh, khatiangin min chhâng hmuk hmuk suh, tinge min pehhêl chu i tum tlat?" huiham, ka sawi peih tawh lo. “Ṭhian nih pawh ka duh tawhlo, in hre ngai lo angin awm ang. I lasi hmuh fo kha ka hria a nia, a tâwk keiai i ngaipawimawh zawk anih kha" tihmakin a zawhna pawh ngaihsak lo chuan ka kal pêl zuia.

“Khatiang ringawtin min kalsan tum suh" tiin ka bânah chuan a rawn man beta, ninawm. Hetiang tih kual vel pawh hi ka peihlo “Enge, ka hmu duh tawh lo che i hria em? Inhmuh ka peih lo tihna a nih chu, biak pawh ka be peihlo che" kan lo inhauh lai chuan Saithankhuma chu an rawn kova.

“Pasalṭha Lalpa in a hmu duh che" an rawn tih avang chuan thaw hawkin “Zânah ka rawn kal ang, lo mu suh ang che" tihmukin min kalsan zuia, thu lo emaia. Ka mu hil nghal daih teh ang.

“Nu ka lo haw e," tiin kan inah chuan ka lut a, ka nu chu amahte in a lo che leh rak rak tawh mai. “Lo ti suh ka tih kha, enga tinge ilo chêt leh ṭhin? Nu amak e, fanu i neih tawh hi khawi maw" tiin keimah chuan rawng bâwl chu ka chuh nghal zata.

Ani pawh nui chungin a awm sawn zuia, keipawh chu che sawk sawkin ka buai zui a, chaw kan ei lai chuan tlângau a rawn au lauh lauha “Ral an hnaih avangin tumah daiah kal loh tur, feh tur reng reng pawhin mipa kârah kal zêl tur ani" an tihchuan ka nu chu a hlauthâwng nghal viau mai.

Kei erawh ka hmanraw thar fiahna tur ka nei nghal chu ka lâwm ngei mai. “Nu, inah hian awm tawp rawh aw. Keimah loah chuan ka feh zel mai ang, min ngaihtuah lo la keimah ka in vêng thei lutuk ania" ka tihchuan ka nu chu a ngaih a ṭhat hmel chiah lo.

Hlauthawn hmêl deuh tak hian min ena, ṭawng a tum lai tak chuan tlangvâl ho thawm rawn awm avâng chuan a tâwp leh riha. Tlangvâl len rawn dil ho chu lo chhâwnin an rawn lut zui phak phaka, ka lo be nghal zung zunga, a ṭhen lah rawn au lutin an rawn nui zui bawk bawka.

La kaih mawlh mawlh pah chuan ka lo chhâwn zela, rawn ṭhu phak phakin an titi zuia, ral an hnaih chungchâng vêl chu an sawi nasa mai. Chutih lai chuan sumhmun lam chu a rawn ri rawk rawka, kan en nghal ṭhap mai “Enge ni ang" tiin va pan ka tum lai chuan Saithankhuma chu a rawn lang hlawla, midang pawh chu an thaw huai mai.

Mi ral sawi lai laia khatianga rawn bengchhen vak ni “Lo kal rawh, i thâwm ava na ve?" ka tihchuan midang pawh chuan an lo tuihnih tliar tliara “Inring rengin awm tûr ka tihna a nih kha" a tihchuan an lo ner nasa mai.

“Lo ṭhu rawh, khatiang rawn ti tawh reng reng suh. Mi i ti hlauthâwng a lawm" tiin midang chu an vaibel chu ka lak kai sak hlawma. An titi zui nghal nak nak mai “Indo reng pawh hi a ninawm, nunau an khawngaihthlak, a chak zâwk dinhmun a ṭhat viau rualin lo inchan tâwk an awm veleh zela, in ngeih tak hian a awm theih a sin le" pakhatin a rawn tihchuan dik ka lo ti viau mai.

“Kan duh thu a ni silo ale, Lal duham te avâng hian buaina hi a chhuak fo dâwn a nih hi. An ro it avânga mi khua va run ngawt ṭhin Lal hi an tam tawh a nia, mahni khua hi chu kan venghim ngei tûr a ni, hetiang Lal hi dam reng chi pawh an ni heklo. An duhamna in khua a hmuh tîr thei tawh lova, khawdang tân pawh an hnawksak zêl ang" Saithankhuma chuan a lo ti ve nulha.

Ani pawh a thil thlir dân chu a dik chiah, duhâm luatah hian khua hi a hmuh theih meuhloh, tûnlai mite ang bawkin hmanlai mi ṭhenkhatte hi an lo duhâm ve tho a nih hi, mahni neih tâwka lungawi lo va midang neih leh zêl pawh it duh mihring te hi an vanduai ka ti dâwn nge an sual vang ni zawk ang.

“Ni e, kan khaw chhan nân chuan theihtawp kan chhuah ang chu,  Darpuiite hian kan hlawhtlin chuan arkeziak min ban ve ngei ka beisei ania" tiin an nui zui hak haka “Tehreng e, hlawhtlinna nêna tlâng in rawn tlir phawt chuan le" thu chuan sawi ve mah ila ka rilru chhûngrilah erawh chuan ral beih ve ka tum nghet bur thung.

Saithankhuma puih ka duha, a na ang tih ka hlau ber. Thinchhia in mi hau peih viau mahse ka mipa hmangaih a ni tlat; tin, kha lasi nula khân a puih ka ringa. An mahni duhdân a an chêt hma in a bulah ka awm tlat tur a ni.

Lêng hâwn ar a khuan tâk al alah chuan tho phak phak hlawmin keipawhin ka mangṭha zui hlawma. Saithana erawh ala ṭhu reng thung, tlaiah thusawi a duh thu a sawi tak kha maw. Engtak chu sawi tum nimaw? Amah lah chu a la ngawi run mai sia.

“In hi chhuahsan reng reng suh ang cheu. Daiah in awm lehnghâl, chuvang chuan fimkhur hle ang cheu" a tihchuan ka ner saka. “A ṭul miau chuan ka chhuak ang, naktukah lo ah ka kal nghâl ang" ka lo tihchuan ka darah a rawn vuan chata.

“Tinge min hnial reng. Mi lah i be ṭha duh hek lo, i rawn kir hnu hian i danglam vek a ni. Engvang nge?" a rawn ti hriam hrawiha “Nangpawh i danglam a lawm, haw tawh rawh mut kan duh. Ṭhian nih pawh ka duh tawhlo" ka thusawi avâng chuan a hmel chu a rum zual sauh.

Ni e,kha lasi nu kha a hmu reng bawk nen ka thinrimna a kai tho ve tlat. Chuvang chuan a rilru buai phah map tura ka chet ve a ngai a ni.

ZAWMNA..

“Engvanga khatianga awm kha nge i nih? Enge ka chungah lâwm lohna i neih?" ti hrawkin min rawn sawi nawka, ka in ring lo nen a samah chuan pawt vakin kan indelh thlu ṭhuaia, ka nu chu a rawn au nghal ṭhat ṭhat mai.

“Nang ni pahnih hi inhnial reng lo teh u, chemi nangpawh khatiangin thutlukna siam zung zung suh. Nakinah i inchhîr leh ang, ṭhian in ni a an ni lo hmangaihtu pawh kan neih loh hi" kan thawh chhuah lai chuan a rawn ti a, ka ner sak mai.

“Kan nei lutuk, khaw ṭhenawm lal fapa lo kal khân min hmangaih thu a sawi reng a lawm, a lo kal leh hunah ka nei daih ang" ka tihlai chuan Saithankhuma chu a lâwm hmêl loh hle a, enge mawni ka thu pawh angai pawimawh duh lova, tihian runluih char char ila a ṭha ang.

“A tâwk a nih chu, nei ta pauh che" tihlukin a chhuaka, ka zui châk riau. A hnungah chuan ka nu mitmeiin ka zui nghal a, thâwm chu ka dim hle bawk, ramhnuai lam a pan chuan kha lasi nu kha a hmu dâwn a nih ka ring bur.

Rin ang ngeiin dai bul teah chuan chu lasi nu enna ring chuan an hmêl pawh chiang takin ka hmu thei, an la inkuah chial zui “Kha hmeichhia kha kan inkar tihchhiat tîr ka phal hauh lo ania, i ngaihven thei tawh lo angem?" in la no zet chuan ala tizuia, ava han zak lo tak.

“Nang nên chuan kan awm dûn thei ngai dâwn lo tih i hriat kha" Saithankhuma thusawi avâng chuan ka in hum ruha, tûnah chuan kha min hruai lût tupa thusawi kha a thleng dik ni hialah ka ngai tawh.

Kut beng thak thakin ka nui chhuaka, chu veleh ka lam an rawn hawi rual ṭhawt mai “A ṭha e, ka lo tihbuai sak lo ang che. Hlim deuhin in awm dâwn ania, lasi leh mihring hi an lo in hmangaih thei viau a nih dâwn hi, in hmuh nawm hle mai, congratulations" ti kherin ka inher nghata, ka kal nghal vang vang bawk.

“Ding rawh" Saithankhuma aw chu ka hnung maiah chuan a rawn ri chhuaka, hawi lêt duh map lovin ka kal lui ngat ngat thung. A hmelṭha lutuk chu in hneh tîr ka tum tawh lo bur “Engvangin nge khatiang thu kha i rawn sawi?" min man dingin ka hmaah tak chuan a rawn ding zuia.

“Ka sawi dik lo em ni? Bialnu thil tihtheihna nei i nei bawka, a nuam em? I thi thei lo hial ang a? Oh! Engmah ka sawipui leh peih lo che, ṭhian nih ka duh tawhlo ka tih kha, mangṭha le tûn bak hi chu ka biak tawh che ka ring lo " ti a kal mai ka tum chu min lo dan leh avâng chuan dawhtheih lo zetin ahmaiah chuan ka bensaka.

“Min hnaih tawh hauh suh, i hria em? A tawh pawh min tawk tawh suh, chutilo chu ka dawh tawh mai mai dâwn lo che ania" tiin ka kalsan zuia, min dan a tum tawh biklo. Nep lutuk, kha lasi nu kha enge keiai a ṭhat vak na ni, ka nun an tihbuai avâng hrim hrim pawhin hrehawm taka awm tîr an phu.

A tûk ah chuan feh tur chuan ka insiam malh malha, ka nu lah chuan feh lo turin min lo ti ve char char bawk “Saia tal sâwm rawh" timahse ka tum lem lo “Min ngaihtuah suh, hei in vênna ka nei a lawm ka kal phawt ange, feh dang te pawh an awm ve mai thei a sin" tiin ka chhuak zuia.

Kha pa min pek hruk a hmawr tawn tawna thir phêk a hmawr zum tak awm tawn chu paiin zângkhai zet chuan ka kal thauh thauha, ramhnuai ka luh chuan ka hawi nasa ngei mai. Thing chu tûnlaia mi aia lian pui pui an la tam a, sava leh thehlei tihvel chenin hmuh tur an awm deuh reng mai.

Thal siama la veh tur an nih hi, fehkawnga mau hmun ka hmuh chuan thil hrechhuak zawkin ka êm chu kawng sirah dah ṭha in ka hmanrua chu ka kenga, vir kual pap pap chunga ka vai chhuah rual apiang chuan mau chu an in chhawk bung hmawk hmawk mai. 

Nuam ti zet chuan ka invai kual fua fua, hah pawh ka hre chang lo a ni ber mai “Che tawh suh" mipa aw rawn chhuak avâng chuan tawp chatin ka hmanrua chu ka hum nghet sauha “Uai hmeichhia maw? Tûn ang ral an hnaih laia lo tla fal chu i huai tâwk hle a ni ang maw?" mipa panga hi an rawn chhuaka.

Ka lo en kar thung, ral an ni tih ka hre nghal mai bawk. “I hmelṭha hle mai" an hotupa Pasalṭha ni ngei tûr chuan min rawn hnaihin ka taksa te chu a enkual dun duna, ka ten chi tak a ni. A âwm vel ser rek ruak dânah chuan mi naran mai mai a nilo ang tih a hriat hle bawk.

“Phuar rawh u, hei chu ka chanpual a ni tlat. Zân lamah chuan ka ta a ni tawh ang" tiin a hote chu thu a pe zuia, chêt ka la mai ngam bik lo a chhan chu silai an keng tlat. Ka tân a hlauhawm thei dâwn tih ka hriat vang a ni, “Kan hotupa in a phal dawn em ni?" an tihchuan chupa chu a nui haka.

“Pasalṭha ve ve thu ani a, tin kei hi chu Pasalṭha pakhat chu ka ni bawk, tumahin min chhuh hauh lo ang" tiin min rawn phuar zui mawlh mawlha, ngawi reng chuan ka awm ringawt mai.

Kawng aṭanga min pen puiin ramhnuai thim khup lam chu min panpuia, ka ngawi reng mai. Kal pah chuan khua an run dân tur te chu an sawi mawlh mawlha, engmah ka sawi duh lêm lo thung.

“Kan hotupa nen an intibuai ngei ang le" ti a an phun ser ser ri te chu ka hre reng mai, reife kan kal hnuah ruam deuh lai hi kan thlenga. Kan hnu an thup zel bawk nen chutianga min rawn zawn hmuh ka ring lo tawp bawk, chutah ṭawng ri kan hriat rualin bûk lianpui pui pathum hi lo awmin mipa rual an lo awmkhawma.

“Kan rawn kîr e, hei vânneihthlâk takin man kan rawn nei hlauha" a tihchuan midang chu an reh nghâl duka. Ka lam chu an rawn en ṭhap bawk “Ka hnênah rawn hruai ang cheu" mipa hmaituam a mit chin chiah tilang chu ka en nghal vat, a mitmeng chu mei êng thlarah pawh a mawi hlea, a pa ka ti riau.

Lu thing nawk nawkin man ka ni tihchu ka in ngaihtuah leha “A teuhlo, ka man a ni a. Ka thu thu a ni" min rawn mantu zînga an hotupa chuan a lo ti ve faka, chupa chu rawn ding chhuakin a rawn hmachhawn nghâl run mai.

Lalpa leh! A va han lian turu ve le, Saithankhuma ai mah khân a lian zâwk ang tih tur a ni “Kei hi in hotu ka ni a, ka thu chu in zâwm mai tur a ni, he hmeichhia chu ka chanpual a ni" a rawn ti thum leh chhar chhara, ka lo en dauh dauh mai, hlauhna pawh ka nei miahlo. Amak ka in ti zawk.

“Min hnial leh dâwn a nihchuan kei leh ka hote hi kan kir ang, nge ni a kan inbei anga a chak zâwk zâwkin kan chang dâwn?" a tih leh tâkah chuan min man tupa zâwk chuan engmah a sawi ngam tawh lo nge a ngawi ta renga. Midang lah chuan an hotute an nih miau avângin tumah an lo inrawlh ngam lo.

Chupa chuan min rawn chelhin ram hnuaiah chuan min pawt lût a, tumahin min hmu thei tawhlo. Ka hlauthâwng ta riau mai, ka au nghâl chel chula, tumah lah chuan min puih an tumlo. Engvângin nge chance ka neih lai khân chêt ka lo lâk mai loh, ka inchhir takzet.

Chupa lah chu a lian nasa mai si, ka hneh lo lutuk tlat. Midang hlat deuh zawk kan thlen rual chuan leiah min theh thlu hnawka, chutah a puan chu phelhin ka puan bih chu rawn phelh leh a tuma, a chêt dan chu thla êng hnuaiah a ni bawk nen ka hmu thei vek.

Ka lo tâl nghal nawk nawka “Ka duh lo, min pui rawh u. Khawngaihin min kal tîr rawh, min khawih suh" tiin ka tal nawk nawka, ka kut an phuar bet bawk nen engmah ka ti theilo. Chutah leh ka bawp chu kuai kau hrawkin ka hmeichhiatna chu a thil chuan a rawn hrut thuak thuaka, duhlo in ka lo tal ve vak vak bawk.

Ka lo chhuak lui kher kher chu ka inchhir takzet “Saithan min pui rawh" tiin ka ṭap chhuak a, chupa chu a tâwp deuh chut mai. Ka biangah rawn vuanin “Min hlau suh, ka nei ang che" a tihchuan ka lu ka thing nawk nawka “Min kal tîr rawh, ka duhlo mipa dang ka duh tawh" tiin ka tal leh ngat ngata.

Mahse min kaltîr a tum hmel loh, insiam remin ka bawp chu a nawr kau leh zuala, min rawn bawhin ka hmuiah tak chuan a rawn fâwp ta siah mai, a hmai tuamna a phelh lai pawh ka hrelo. Khua a thim miau avângin thla êng mahse a hmel ka hmu thei hauhlo, mahse min fawh-na chuan ka chhûngrilah eng emaw a awm tira.

Ka hriat hnu ni tlat in ka hre bawk, a taksain min tawh chiah chuan keimahah danglam a awm ani. Ka hriat ṭhan tak taksa niah ka ngai tlat bawk, thawk la ham hamin ka la tal ve zela, mahse a taksa a lian bawk nen ka tâl chhuak thei hauh silo.

Chutah a mipatna lian hrawl hruih mai chu ka kaw chhûngah rawn nawr lût tual tualin ka ṭhen nghal tlawk tlawk mai.

“Khawngaihin ti tawh suh, ana lutuk. Min kaltîr rawh" tiin ka kut phuar beh chu tal chhuah tumin ka bei leha, ka thusawi ngai pawimawh lo zet chuan ka taksa chhûngah chuan a rawn ti lut ta veka, ka na ti lutuk chu ka au chhuak ṭhawt thei.

A ni pawh chu rum hrawihin min pawm kang deuha, thil a nih tûr ang ang a nih tawh miau avangin ka mit chhing chuan ka mittui chu a rawn luang zui ngiai ngiaia, ka nu thusawi ka lo zâwm duh lo kha ka inchhir takzet bawk.

Ka kut phuarna chu rawn phelhin a kut chuan ka kut chu a rawn hum hnan zuia; hnial tumna pawh ka nei tawhlo. Ka taksa lah chu ana ut ut bawk; chutah chêt rawn la in na zet zet chuan min d*p nghek ngheka, ka rilru ana bawk nen chetsawn pawh ka tum buai peih tawhlo.

A lehlamah ka rilruah chuan ka hriat hnu ang tlatin ka hre lehnghâl, a taksa hrawl pui te chu ka hriat fo ṭhin taksa ang mai a ni. Chutah ka thluak chu rawn nu bulhin ka duh miah loh thil nawmna chuan min rawn tuam hlup hlupa, in thunun theihloh khawpin ka rilru leh thinlungah nawrtu ka nei bawk.

Chupa taksa lianpui chu kuah in ka rum chhuak ta ham hama, a ni pawh chuan mak a ti nge a tâwp deuh chut mai “Tawp suh" engtin nge min pawngsualtu lakah chutiang thu ka sawi theih zâwk pawh ka hrelo, mahse a rawn ri chhuak ngei bawk si.

“Tawp suh khawngaihin" tiin keimah zawk chu che chhuakin ka fâwp hmiaha, chutia ka ngen leh takah chuan chêt rawn lâk zawmin a ai rang mah chuan min delh sauh sauhin a rawn nawr sa salha, ka rilru chu control tu an awm ni berah ka ngai tawh, ka insum theilo leh chutianga ka awm chu min dawi tu an awm ni ber in ka hria.

Nge ni a, hepa hi ka tân mi eng emaw tak a ni zawk. Ka zo tûr chu au chhuak ṭhat ṭhatin ka bawp chuan ka kherh beta, hmeichhe hur herh lutuk ang maiin a ni ka chet ni.

Nichina duh lo em em si in a chutia ka danglam leh ta daih si chu mak ka inti, ka taksa zawi hnak chu min enin a ni pawh a rum hawk hawka, ka taksa chhûngah chuan a chi chu a lût lum pap pap bawk.

Zawi nghiaia ka mu chu ka puan chu min bih ṭhat tir mawlh mawlhin min pawm nawlha, engmah pawh ka sawi thei tawhlo. Ka taksa chu a zawi vek a ni ber mai, buk lam kan thlen phei leh chuan an lo la ṭhu ṭhapa, hmanlaiah hmeichhia an ral man an sual rawn ṭhin tih ka hre chhuak zawk mai.

Min pawmtupa chu ka ena “Khawngaihin midang chu min khawih tîr suh aw" ṭap ti tih chuan ka ena, an vai chuan ramhnuaia kan kal chhan an hre chiang bawk nen engmah an sawi lem lo thung.

“Tumahin an khawih tawh lovang che, hahdam rawh" tisupin buk pakhatah chuan min luhpuia, ka hlauhthâwnna a reh theilo, engvanga chupa chu ngaina ta tlat nge ka nih lah ka inhre heklo. Mahse a bulah chuan ka thlamuang ta tlat bawk si.

Chhuah leh mai a tum chu ka man bet ta tlata “Keimahin ka awm duhlo, i bulah ka awm duh" a hmai a tuam leh tlat tawh avângin a hmel ka hre thei lova, a mitmengah erawh chuan mi rintlâk tak a nih ka ring ve tawp.

Engmah sawi tawh lo chuan ka bulah a rawn muthla a, ka thaw huai mai. Tlân chhuah dân ka zawn ngei a ngai a ni, chumi tur chuan hepa hi ka hman ṭangkai ngei a ngai bawk ang. Ka biak ṭhat a ngai tlat ani.

Reiloteah muhilin tlan chhuah tum ran chuan ka mit ka chhinga, ka harh leh chuan thâwm a lo reh ṭhiap tawh, dimtea tho vin ka hmanrua chu ka taiah ala inhren avâng chuan ka thaw huaia, chupa in a ke nena min thlunzawmna chu zai chatin thawm dim thei ang ber chuan bûk aṭang chuan ka chhuaka.

An mei pui chheh pawh a lo rem titih tawha, hmanhmawh zet chuan thing kârah chuan ka lût bo zuia “A tlân chhuak ania" an au ri ka hriat rual chuan chak zetin ka tlan zuia, a thim bawk nen kawng ka hmuh theih loh avâng chuan ka tlu leh ṭhin, an ni erawh meichher nena rawn tlân an nih avângin an rawn tlân chak bawk si.

Ka theih tawp chuan ka hmalam pan chuan ka tlan ve zela, ka taksa lah chu khapa min khawihna avâng khan a sil na ut ut bawk. 

“Khuta khu kan hmu e, that nghal ang" ti a min rawn pan chu ka hmanrua chu phawrhin ka lo vai kuala, pakhat chu a rak nghal ṭhawt mai. “Kap suh" chu aw leh silai rawn ri chu inrualin ka mal chu a thip nghal tâwka, ka ṭhingṭhi nghal rawp bawk.

Ka hriam chu vai leh hramin min kap tupa chu a bawk zui thlawrha “Khawih tawh hauh suh u" tih rawn chhuak hrawk avâng chuan tumahin chêt an thawh ngamlo, khapa hmaituama bawk kha rawn langin min rawn pana, hlauthâwng zeta ka lo en lai chuan ka bulah rawn ṭhu thla in ka ke chu a ena.

Ka khaw hmuh te chu a phe ruai tawh,  chupa mit ka hmuh chian chuan “Saithankhum" ti a phun sapin ka zawi nghal hnawka. Tuna kha mitmeng ka hmuh kha ka hmuh sual a ni angem?